Wat gaan we doen en waarom een omgevingsvisie?
De eerste stap is dat de gemeente een Omgevingsagenda opstelt met de belangrijkste stadsbrede ambities, kansen en opgaven. Daarom willen we nu al met u als inwoner, ondernemer of vertegenwoordiger van een organisatie in gesprek. Over wat u belangrijk vindt voor de fysieke leefomgeving in onze stad. En wat dat betekent voor de afspraken die we met elkaar maken. De Omgevingsagenda werken we uit in een omgevingsvisie: een integrale langetermijnvisie voor de fysieke leefomgeving. Doel is een omgevingsvisie die richting geeft, ruimte biedt en kaders stelt bij ontwikkelingen in de fysieke leefomgeving.
Gaan we helemaal opnieuw beleid maken voor de fysieke leefomgeving?
We gaan natuurlijk niet helemaal opnieuw beginnen. Het idee is dat bestaande beleidsambities, die passen binnen de Toekomstvisie 2025 van Nieuwegein en samen met de stad zijn ontwikkeld, zoveel mogelijk meegaan in de omgevingsvisie. We gaan dus niet overal nieuw beleid voor maken. Zo zullen de uitgangspunten van de huidige woonvisie en het groenstructuurplan gewoon meegenomen worden in de omgevingsvisie.
Waar ligt de ruimte om nieuw beleid te maken?
Maar we willen ook met u op zoek naar nieuwe opgaven. Zo willen we met u in beeld brengen waar kansen liggen. Waar zit het huidige beleid misschien ontwikkelingen in de weg en hoe zouden we zaken slimmer of meer in samenhang kunnen regelen? De Omgevingswet biedt op een aantal thema’s (zoals lucht en geluid) nieuwe beleidsruimte (er zijn wel landelijke en Europese ondergrenzen). Ook actuele maatschappelijke trends in Nieuwegein en omgeving kunnen leiden tot nieuwe kansen en opgaven. Deze thema’s brengen we in beeld, zodat de gemeenteraad keuzes kan maken hoe we hier mee om willen gaan.
Waarom nu al starten voor een wet in 2021?
De wet wordt in 2021 ingevoerd, en dat lijkt nog heel ver weg. Toch is het belangrijk nu al te starten met de voorbereidingen, omdat de wet een grote verandering is voor gemeenten. Het is een grote verandering voor inwoners, ondernemers en organisaties tot en met de gemeentelijke organisatie en het bestuur. Maar ook voor andere overheden, zoals de provincie en het waterschap.
Vervangt de omgevingsvisie de structuurvisie?
Ja, de omgevingsvisie is de vervanger van de structuurvisie uit 2009 (Nieuwegein verbindt – Structuurvisie 2030). De Omgevingsvisie is echter veel breder en worden de kansen en opgaven voor de fysieke leefomgeving veel meer in samenhang bekeken. Zo worden thema’s als bijvoorbeeld milieu, mobiliteit, groen en water ook meegenomen in de Omgevingsvisie. Al het beleid voor de fysieke leefomgeving komt zo samen in de omgevingsvisie en wordt onderling verbonden en op elkaar afgestemd.
Wat is de relatie tussen de Nieuwegeinse omgevingsvisie en de omgevingsvisie van provincie en buurgemeenten?
De provincie Utrecht stelt een provinciale Omgevingsvisie op. Ook onze buurgemeenten stellen een Omgevingsvisie op. Iedere gemeente is anders, dus het is belangrijk om een lokale Omgevingsvisie op te stellen die ingaat op de lokale situatie. Tegelijkertijd is onderlinge afstemming belangrijk bij onderwerpen die over gemeentegrenzen heen werken, zoals de woningbouwopgave, milieu of mobiliteit. Daarom denkt de gemeente Nieuwegein ook mee bij de ontwikkeling van de provinciale Omgevingsvisie en stemmen we onze omgevingsvisie af met provincie en onze buurgemeenten.
Wat is het omgevingsplan?
In het omgevingsplan wordt het beleid uit de omgevingsvisie vertaald in regels. Aan deze regels worden vervolgens aanvragen om omgevingsvergunning getoetst.
In het omgevingsplan worden alle regels voor de fysieke leefomgeving opgenomen. Denkt u aan regels voor bouwen, monumenten, het kappen van bomen, aanleg van uitwegen en het gebruik van de openbare ruimte. Dit zijn regels die de gemeente momenteel in haar bestemmingsplannen regelt, maar ook een aantal regels uit gemeentelijke verordeningen zoals de Bomenverordening. Voor de gehele gemeente stellen we één omgevingsplan op. Daardoor kunt u in één plan alle regels voor de fysieke leefomgeving zien.
Wat is het verschil tussen een omgevingsplan en de huidige bestemmingsplannen?
De gemeente gaat over van meerdere bestemmingsplannen naar één omgevingsplan. In een omgevingsplan kunnen regels over veel meer onderwerpen worden geregeld dan in een bestemmingsplan. In een bestemmingsplan ziet u alleen regels over wat ruimtelijke toegestaan is in een gebied. Denkt u aan regels over bouwen en de bestemming van uw perceel. In een omgevingsplan mogen ook regels worden opgenomen over het gebruik van de openbare ruimte, geluidsnormen, duurzaamheid en welstand. Deze regels zijn nu nog opgenomen in gemeentelijke verordeningen, zoals bijvoorbeeld de Algemene plaatselijke verordening. Het omgevingsplan is daarmee het totaal aan regels die gelden voor de omgeving en dus breder dan het bestemmingsplan.
Ook kunnen we in het omgevingsplan meer ruimte geven voor nieuwe ruimtelijke projecten in vergelijking met het huidige bestemmingsplan.
Wat zijn omgevingswaarden?
Omgevingswaarden zijn één van de instrumenten waarmee de gemeente het beleid van de omgevingsvisie kan uitvoeren. Omgevingswaarden zijn normen voor de kwaliteit die de gemeente voor (een onderdeel van) de fysieke leefomgeving wil bereiken. Voorbeelden zijn een maximale geluidsbelasting in een gebied of maximale hoeveelheid fijnstof in de lucht. De gemeente moet vervolgens haar taken en bevoegdheden zo uitvoeren dat de omgevingswaarden gehaald kunnen worden. Dat kan door regels te stellen voor nieuwe ruimtelijke projecten, maar ook door verkeersmaatregelen te nemen.
Wat verandert er voor u met de Omgevingswet?
Op 1 januari 2021 wordt de nieuwe Omgevingswet van kracht. Met deze wet wordt het omgevingsrecht vereenvoudigd en verandert ook de verhouding tussen gemeenten en inwoners: de initiatiefnemer krijgt meer verantwoordelijkheid in het organiseren van (participatie bij) zijn eigen initiatief. En overheden moeten integraal, minder planmatig en met meer regelruimte de initiatiefnemer faciliteren in plaats van controleren. Het beschermen en benutten van de leefomgeving moet zo op een andere manier dan tot nu toe vorm krijgen. Dit vergt zowel van inwoners en ondernemers als de overheid een andere manier van denken en (samen)werken.
De Omgevingswet gaat in de kern om vier verbeteringen: